Duurzaamheid speelt voor steeds meer bedrijven en consumenten een belangrijke rol bij de verkoop respectievelijk aankoop van producten en diensten. Ter bevordering van de ontwikkeling van de markten voor duurzame producten en diensten, heeft de Autoriteit Consument & Markt (de ACM) vuistregels opgesteld voor duurzaamheidsclaims die bedrijven gebruiken bij de verkoop van hun producten en diensten. De vuistregels zijn opgenomen in de Leidraad Duurzaamheidsclaims (de Leidraad) die op 28 januari 2021 definitief is vastgesteld door de ACM. De Leidraad valt binnen het wettelijk kader van de oneerlijke handelspraktijken (artikel 6:193a BW e.v.). Dit betekent dat de ACM kan handhaven wanneer duurzaamheidsclaims in strijd zijn met deze regels. De vuistregels bieden de handvatten die bedrijven kunnen gebruiken om ervoor te zorgen dat hun duurzaamheidsclaims duidelijk, juist en relevant zijn.
In dit artikel gaan we kort in op deze Leidraad.
Vijf vuistregels
De Leidraad bevat de volgende vijf vuistregels:
- maak duidelijk welk duurzaamheidsvoordeel het product heeft;
- onderbouw duurzaamheidsclaims met feiten en houd ze actueel;
- zorg dat vergelijkingen met andere producten, diensten of bedrijven eerlijk zijn;
- wees eerlijk en concreet over de duurzaamheidinspanningen van uw bedrijf; en
- zorg dat visuele claims en keurmerken behulpzaam zijn voor consumenten en niet verwarrend.
Met behulp van deze vuistregels dienen bedrijven ervoor te zorgen dat hun duurzaamheidsclaims duidelijk, juist en relevant zijn en consumenten niet zullen misleiden. Transparantie is hierbij van groot belang, aldus de ACM. Bij iedere vuistregel zijn in de Leidraad een aantal voorbeelden opgenomen die de toepassing van de vuistregels in de praktijk vergemakkelijken.
Het begrip ‘duurzaamheidsclaims’, zoals bedoeld in de Leidraad, moet breed worden geïnterpreteerd. De ACM licht toe dat de Leidraad van toepassing is op alle op duurzaamheid betrekking hebbende uitingen, beweringen, informatie, etiketten, slogans, merknamen, symbolen, afbeeldingen, bedrijfsstrategieën, keurmerken en certificaten die bedrijven gebruiken om de verkoop van hun producten en diensten te bevorderen. Onder duurzaamheidsclaims vallen zowel milieuclaims (gerelateerd aan o.a. biodiversiteit, ecosysteem of klimaat) als ethische claims (gerelateerd aan o.a. arbeidsomstandigheden, dierenwelzijn of maatschappelijk verantwoord ondernemen).
Eerder hebben Lisette den Butter en Tessa van den Ende de concept Leidraad uitgebreid toegelicht in een artikel geschreven voor het tijdschrift Juridisch up to Date (gepubliceerd in Juridisch up to Date 2020, nr. 10). De consultatie van de concept Leidraad heeft ertoe geleid dat de ACM de Leidraad op sommige punten heeft aangepast en verduidelijkt. Zo is onder meer de informatie over visuele duurzaamheidsclaims, keurmerken en claims over biologische producten aangepast en zijn sommige voorbeelden verduidelijkt. Het artikel biedt echter nog steeds een relevant overzicht van de vijf vuistregels.
Basis voor handhaving
De ACM heeft verduidelijkt dat de vijf vuistregels worden toegepast binnen het kader van de handhaving van de regels inzake oneerlijke handelspraktijken (artikelen 6:193a t/m 6:193 BW) en (vergelijkende) reclame (artikelen 6:194 t/m 6:196 BW). Misleidende of onjuiste duurzaamheidsclaims zullen worden aangemerkt als een oneerlijke handelspraktijk waarvoor de ACM lasten onder dwangsom of boetes kan opleggen tot EUR 900.000 of 1% van de jaaromzet van de onderneming. De voorbeelden die zijn opgenomen in de Leidraad dienen als illustraties van duurzaamheidsclaims die misleidend kunnen zijn. Of een bepaalde claim in een concreet geval daadwerkelijk misleidend is, hangt af van de omstandigheden van het geval,
In het persbericht over de definitieve vaststelling van de Leidraad, vermeldt de ACM nog expliciet dat het onderwerp duurzaamheid in 2021 de aandacht van de ACM heeft. Daarnaast geeft de ACM aan in het vooronderzoek naar misleidende duurzaamheidsclaims voorbeelden te zijn tegengekomen van misleidende of onjuiste duurzaamheidsclaims in sectoren als voeding, kleding, cosmetica en huishoudelijke apparaten. Deze bevindingen worden meegewogen bij de keuze van de sectoren waar de ACM start met het handhaven van misleidende duurzaamheidsclaims.
Leidraad Duurzaamheidsafspraken
Naast de Leidraad Duurzaamheidsclaims, is recent ook de aangescherpte Leidraad Duurzaamheidsafspraken door de ACM gepubliceerd. Deze leidraad ziet op gevallen waarin concurrenten kunnen samenwerken om bij te dragen aan duurzaamheidsdoelen. Klik hier voor de toelichting op de Leidraad Duurzaamheidsafspraken door onze collega’s Piet-Hein Eijssen en Joost van Roosmalen (in het Engels).
