De Minister voor Rechtsbescherming heeft onlangs bij besluit van 5 maart 2024, het Implementatiebesluit Richtlijn verhoging grensbedragen (het Besluit), de monetaire groottecriteria verhoogd.[1] De groottecriteria vormen de drempels op basis waarvan onder meer wordt beoordeeld welke jaarrekeningenvrijstellingen een rechtspersoon toekomt.
De vereisten die gelden voor het opmaken en publiceren van een jaarrekening, verschillen naar gelang de grootteklasse van de rechtspersoon. Anders dan voor grote rechtspersonen, geldt voor micro-, kleine- en middelgrote rechtspersonen namelijk een verlicht regime, nu zij zich kunnen beroepen op bepaalde vrijstellingen. De rechtspersoon die kwalificeert als een micro- of kleine rechtspersoon hoeft bijvoorbeeld niet een bestuursverslag op te stellen of haar jaarrekening te laten controleren door een accountant, terwijl deze verplichtingen wel gelden voor middelgrote- en grote rechtspersonen.
In oktober 2023 heeft de Europese Commissie besloten de monetaire groottecriteria te verhogen. Met de inwerkingtreding van het Besluit wordt de per 17 oktober 2023 gewijzigde Richtlijn 2013/34/EU (de Jaarrekeningrichtlijn) geïmplementeerd in het Nederlandse recht.[2] De oude- en nieuwe groottecriteria zijn opgenomen in onderstaand overzicht.
| Micro | Klein | Middelgroot | Groot | |
| i. Balanstotaal | Oud: ≤ EUR 350.000 Nieuw: ≤ EUR 450.000 | Oud: ≤ EUR 6 mln Nieuw: ≤ EUR 7,5 mln | Oud: ≤ EUR 20 mln Nieuw: ≤ EUR 25 mln | Oud: > EUR 20 mln Nieuw: > EUR 25 mln |
| ii. Netto-omzet | Oud: ≤ EUR 700.000 Nieuw: ≤ EUR 900.000 | Oud: ≤ EUR 12 mln Nieuw: ≤ EUR 15 mln | Oud: ≤ EUR 40 mln Nieuw: ≤ EUR 50 mln | Oud: > EUR 40 mln Nieuw: > EUR 50 mln |
| iii. Gemiddeld aantal werknemers gedurende boekjaar | < 10 | < 50 | < 250 | ≥ 250 |
Er zijn vier categorieën rechtspersonen te onderscheiden; de micro-, kleine-, middelgrote- en grote rechtspersonen. In welke categorie een rechtspersoon valt, wordt beoordeeld aan de hand van drie criteria: (i) het balanstotaal, (ii) de netto-omzet en (iii) het gemiddeld aantal werknemers gedurende het boekjaar. Als een rechtspersoon gedurende twee opeenvolgende boekjaren aan twee van de drie daarvoor aangegeven criteria voldoet, valt de rechtspersoon binnen de desbetreffende categorie. Het Besluit wijzigt alleen de eerste twee groottecriteria, de monetaire groottecriteria. Reden voor de wijziging van de Jaarrekeningrichtlijn is de inflatietrend in de eurozone over de afgelopen jaren. De groottecriteria zijn voor het laatst gewijzigd in 2013 en de bedragen zijn volgens de Europese Commissie niet langer in lijn met deze inflatietrend. De groottecriteria zijn daarom verhoogd met ongeveer 25%, een percentage dat nagenoeg overeenkomt met het inflatiepercentage in de eurozone sinds 2013.
De aangepaste groottecriteria zijn van toepassing vanaf boekjaar 2024 en rechtspersonen kunnen ervoor kiezen de nieuwe groottecriteria ook toe te passen over het boekjaar 2023. Zeker voor kleine rechtspersonen die op basis van de oude groottecriteria als middelgrote rechtspersoon kwalificeren, kan dit wenselijk zijn. Immers, kwalificeren zij onder de oude groottecriteria als een middelgrote rechtspersoon, onder de nieuwe, verhoogde groottecriteria kwalificeren ze wellicht nog als een kleine rechtspersoon met als gevolg dat zij onder het verlichte jaarrekeningregime zouden kunnen vallen. Zo zijn deze rechtspersonen, die onder het verlichte jaarrekeningregime vallen, bijvoorbeeld vrijgesteld van de jaarlijkse accountantscontrole en de verplichting voor het opstellen van een bestuursverslag. Op deze vrijstellingen kan niet langer een beroep worden gedaan zodra een rechtspersoon kwalificeert als middelgrote- of grote rechtspersoon. Door de verhoging van de monetaire groottecriteria zullen aldus minder rechtspersonen controleplichtig worden.
